سِر دنیل مایکل بلیک دی-لوئیس (انگلیسی: Sir Daniel Michael Blake Day-Lewis؛ زادهٔ ۲۹ آوریل ۱۹۵۷) بازیگر بازنشستهٔ انگلستانی است.[۱] او اغلب به‌عنوان یکی از برترین بازیگران نسل خودش توصیف می‌شود.[۲] در سال ۲۰۱۲، مجله تایم دی-لوئیس را «بزرگترین بازیگر جهان» نامید[۳] و در ۲۰۲۰، نام او در فهرست نیویورک تایمز از ۲۵ بازیگر برتر قرن بیست و یکم آمد. او در ژوئن ۲۰۱۴، در جریان مراسم تولد ملکه انگلستان به دریافت عنوان شوالیه مفتخر شد.[۴]

علیرغم اینکه در مدرسه بریستول به شیوه مرسوم و عادی، بازیگری را آموزش می‌دادند، دی-لوئیس تصمیم گرفت که از سبک متد اکتینگ استفاده کند. به خاطر همین است در فیلم‌هایی که بازی می‌کند، خود را وقف نقشش می‌کند و همچنین به تحقیق دربارهٔ نقش‌هایش مشهور است.[۵][۶] او معمولاً در تمام زمان فیلمبرداری در نقش باقی می‌ماند؛ حتی اگر به سلامتی‌اش آسیب برساند یا برایش مضر باشد.[۷] دی-لوئیس به عنوان یکی از گزیده‌کارترین بازیگران صنعت فیلم‌سازی شناخته می‌شود، به‌طوری‌که از سال ۱۹۹۸ به بعد او تنها در شش فیلم به ایفای نقش پرداخته و تقریباً بین هریک از فیلم‌هایش پنج سال فاصله افتاده‌است.[۸] او به شدت از زندگی شخصی‌اش حفاظت می‌کند به گونه‌ای که در تمام این سال‌ها به ندرت مصاحبه کرده و در انظار عمومی ظاهر شده‌است.[۹]

دی-لوئیس در بیشتر سال‌های دههٔ ۸۰ میلادی، هم در تئاتر حضور داشت هم در سینما. عضویت در «شرکت رویال شکسپیر»[و ۱] و بازی کردن نقش رومئو در نمایش رومئو و ژولیت و بازی به جای فلوت در نمایش رؤیای شب نیمه تابستان از معدود فعالیت‌های وی در تئاتر بود. در سال‌های ۱۹۸۴ و ۱۹۸۵ به ترتیب در فیلم‌های باونتی و رختشویخانه زیبای من ظاهر شد. اولین ایفای نقش او که هم نظر منتقدان و هم نظر مردم را جلب کرد، در فیلم اتاقی با یک چشم‌انداز (۱۹۸۵) بود. بعد از آن، او در فیلم سبکی تحمل‌ناپذیر هستی (۱۹۸۸) بازی کرد.

دی-لوئیس جوایز متعددی به دست آورده که مهم‌ترین آن سه جایزهٔ اسکار بهترین بازیگر مرد برای فیلم‌های پای چپ من (۱۹۸۹)، خون به پا خواهد شد (۲۰۰۷) و لینکلن (۲۰۱۲) است، که او را به تنها بازیگر دارندهٔ این عنوان بدل کرده‌است. او همچنین جزو سه بازیگر مردیست که سه اسکار دارد[ی ۱] و برای فیلم‌های به نام پدر (۱۹۹۳)، دارودسته‌های نیویورکی (۲۰۰۲) و رشته خیال (۲۰۱۷) نیز نامزد دریافت این جایزه شده‌است.[۱۰] او چهار جایزه بفتا، سه جایزه از انجمن بازیگران فیلم و دو گلدن گلوب نیز در کارنامه خود دارد و همچنین تنها بازیگری است که توانسته دوبار پنج جایزه حرفه‌ای سینما (شامل اسکار، بفتا، انجمن منتقدان، گلدن گلوب و انجمن بازیگران) را کسب کند.[۱۱] دی-لوئیس اعلام کرد که در سال ۲۰۱۷ بازنشسته می‌شود، بدین ترتیب آخرین نقش آفرینی او در فیلم رشته خیال بود.[۱۲][۱۳][فا ۱]

اوایل زندگی

پدر و پدربزرگ مادری دی-لوئیس، سیسیل و سر میکل بالکون، به خاطر سهم قابل احترامی که در رشد ادبیات و سینما در پادشاهی متحده داشتند، از میراث انگلستان پلاک آبی دریافت کردند.
دی-لوئیس در کنزینگتون، لندن زاده شد. پدر او، شاعر معروف، سیسیل دی-لوئیس و مادرش، بازیگر انگلیسی، جیل بالکن[و ۲] می‌باشند.[۱۴] پدر او در بالینتابرت، کنت لوییس، ایرلند به دنیا آمد و از پروتستانتهای سبک «آنگلو-آیریش»[ی ۲] با عقبه‌ای انگلیسی بود.[۱۵] سیسیل زندگی در لندن را از دو سالگی شروع کرد و بعدها به مدت چهار سال ملک الشعرای بریتانیا شد.[ی ۳] مادر دی-لوئیس یهودی بود و اجداد وی آن دسته از یهودیانی بودند که از لتونی و لهستان به انگلستان مهاجرت کرده بودند.[۱۶][۱۷] پدربزرگ مادری وی، سر مایکل بالکن، رئیس استودیوهای ایلینگ بود.[۱۸] دو سال بعد از تولد دی-لوئیس، خانواده او به کرومزهیل، گرینویچ در جنوب شرقی لندن نقل مکان کردند. جایی که دی-لوئیس با خواهر بزرگترش، تاماسین، بزرگ شد. تاماسین آشپز برنامه‌های تلویزیونی و مستندساز می‌باشد.[۱۹]

با زندگی در گرینویچ، دی-لوئیس خود را میان بچه‌های جنوب شهر لندن یافت. او تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه‌های اینویکتیا و شرینگتون گذراند.[۲۰] بچه‌ها او را به خاطر «یهودی» و «شیک» بودنش اذیت می‌کردند و به او زور می‌گفتند.[۲۱] هر چه بیشتر زمان می‌گذشت، او به لهجهٔ محلی تسلط کامل پیدا می‌کرد و رفتارش را بهبود می‌بخشید تا جایی که به خوشنامی مشهور شد.[۲۱][۲۲] با بالا رفتن سن دی-لوئیس، مشکلاتی برایش به وجود آمد. او در دوران جوانی بی‌اختیار با خودش حرف می‌زد و معمولاً به خاطر دزدی از فروشگاه و جرایم کوچک‌تر به دردسر می‌افتاد.[۲۲][۲۳]

در سال ۱۹۶۸، والدین دی-لوئیس وقتی رفتار او را این‌گونه دیدند او را به مدرسهٔ خصوصی سِوِناکس[و ۳] در کنت فرستادند. سوناکس مدرسه‌ای شبانه‌روزی بود.[۲۳] دی-لوئیس در این مدرسه به سه رشته علاقه پیدا کرد که آن‌ها نجاری، ماهی‌گیری و بازیگری بودند. اشتیاق او برای مدرسه رفتن بیشتر شد و بعد از دو سال تحصیل در سوانکس به مدرسهٔ خصوصی دیگری به نام بِدالس[و ۴] در پیترسفیلد، همپشایر منتقل شد.[۲۴] دی-لوئیس در این مدرسه به دلیل حضور خواهرش آرامش بیشتری داشت در نتیجه خلاق‌تر شد.[۲۳] این انتقال او را به سمت بازی در اولین نقشش هدایت کرد. فیلم یکشنبه خونین یکشنبه اولین فیلم دی-لوئیس بود. او زمانی که در این فیلم بازی کرد تنها چهارده سالش بود و نقش بچه‌ای خرابکار را داشت. او این تجربه را با کلمهٔ «بهشت» توصیف کرد و گفت: «به من گفتند دو پوند به تو می‌دهیم و تو هم با یک بطری شکسته روی تمام ماشین‌های پارک شده در اطراف کلیسا خط بنداز!»[۱۹]